Teoria kontroli wejścia
Rdzeń kręgowy jest częścią naszego ośrodkowego układu nerwowego, która przewodzi informacje między mózgiem a obwodowym układem nerwowym (czyli systemem zwojów i nerwów w naszym organizmie). Zgodnie z teorią Melzacka i Walla, w grzbietowych rogach rdzenia kręgowego funkcjonuje mechanizm, który kontroluje przepływ impulsów nerwowych pomiędzy włóknami peryferycznymi, a ośrodkowym układem nerwowym. Ów mechanizm autorzy nazwali systemem kontroli wejścia. Zdaniem autorów, zanim impuls bólowy zostanie przez nas zauważony i nim na niego zareagujemy, jest modulowany przez ów mechanizm, a także przez procesy mózgowe.
Według badaczy ważną rolę w tym, jak postrzegamy ból, ogrywają nasze procesy poznawcze. Emocje, uwaga oraz dotychczasowe doświadczenia bólowe mogą sprawić, że informacja bólowa zostanie wzmocniona lub zahamowana. Modyfikacja sygnału bólowego poprzez te procesy poznawcze oraz emocje zachodzi, zdaniem Melzacka i Walla, na wielu poziomach. To, jak ostatecznie odczujemy ból, jest wynikiem właśnie tej wielokrotnej obróbki informacji.
Teoria jest ważna dla dalszych badań o bólu, ze względu na zwrócenie uwagi na fakt, że ból nie jest tylko prostym wrażeniem sensorycznym, które zależne jest wyłącznie od intensywności bodźca, którzy sprawia ból i od wytrzymałości organizmu. W doznawaniu bólu, oprócz mechanizmów biologicznych, ważną rolę odrywają także procesy poznawcze. Teoria ta pozawala więc odpowiedzieć na pytanie, dlaczego różni ludzie, których spotykają podobne choroby, radzą sobie z bólem lepiej lub gorzej. Dlaczego to samo, co dla jednego człowieka jest tylko lekką dolegliwością, innemu może uniemożliwić normalne funkcjonowanie. Pozwala także zrozumieć nam, że bólu każdego człowieka nie można interpretować w oderwaniu od pamięci jego uprzednich doświadczeń, postaw, uwagi oraz emocji. Podobne wnioski pociągają zaś za sobą konsekwencje jeśli chodzi o leczenie – te same czynniki, które pomagają jednej osobie, mogą nie odnieść skutku w terapii kogoś innego. Zdaniem autorów, rozumienie różnorodności pomiędzy ludźmi jest więc kluczowe dla zrozumieniu samej istoty bólu.