W naszym tułowiu znajdują się organy o kluczowym znaczeniu dla naszych procesów życiowych, takie jak płuca, serce, wątroba, jelita, trzustka czy żołądek. Zlokalizowane są tu nie tylko układ krążenia i pokarmowy, lecz także oddechowy i rozrodczy. Z tego też powodu nie powinniśmy ignorować bólów, które pojawiają się w naszych narządach wewnętrznych, lecz od razu reagować na pojawiające się dolegliwości.
Bóle w klatce piersiowej
Bóle w klatce piersiowej mogą być efektem zaburzonej pracy wielu narządów – wynikają zarówno ze schorzeń układu sercowo-naczyniowego, jak i pokarmowego oraz oddechowego. Poniżej umówione zostaną jedne z najpowszechniej występujących przyczyn podobnych bólów.
Zawał mięśnia sercowego
Jeśli czujesz piekący lub rozdzierający ból w klatce piersiowej, który promieniuje na resztą ciała i dodatkowo towarzyszące mu zawroty głowy, oblanie potem i duszności, nie zwlekaj – natychmiast zadzwoń po karetkę. To może być zawał mięśnia sercowego. Jeżeli objawy dotyczą kogoś w Twoim otoczeniu, podejmij także pierwszą pomoc do czasu przyjazdu karetki. Kontroluj jego oddech i tętno – jeżeli któreś z nich zanika, rozpocznij resuscytację. Przytomnemu pacjentowi można także doustnie podać aspirynę, która pomoże rozrzedzić krew.
PAMIĘTAJ! W przypadku zawału serca liczy się każda minuta! Jeżeli Ty lub osoba w Twoim otoczeniu doświadcza podobnych objawów, nie zwlekaj i wezwij karetkę. Wielu pacjentów nie podejmuje niezbędnych działań w nadziei, że ból sam minie. Jednak nawet jeśli miałbyś wywołać fałszywy alarm, nie ryzykuj – stawką jest tutaj życie i zdrowie!
Choć zawał uznawany jest za nagły atak, w rzeczywistości najczęściej stanowi on końcowe stadium zmian, które mają miejsce w naszym organizmie przez dłuższy czas. Często poprzedzany jest on przez krótkie epizody bólu, które powinny stanowić dla nas sygnał ostrzegawczy.
Oto główne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia zawału:
- nadciśnienie tętnicze,
- otyłość,
- podwyższony poziom cholesterolu,
- stres,
- nałóg papierosowy,
- brak aktywności fizycznej,
- rodzinne występowanie zawału serca,
- płeć (znacznie częściej u mężczyzn),
- oraz wiek (na ogół po 40. roku życia).
Leczenie
Osoby, które przeżyły zawał serca często muszą do końca życia pozostawać pod okiem lekarza i stosować farmakoterapię. Niekiedy konieczna jest także interwencja chirurgiczna. Po leczeniu stosuje się rehabilitację, która ma pomóc choremu w powrocie do normalnego życia.
Zapobieganie zawałowi
Zapobieganie wystąpieniu zarówno pierwszego zawału, jak i kolejnych, polega na podobnych czynnościach. Wiele zależy od Ciebie i od stylu życia, jaki prowadzisz. Oto kilka rad, jak chronić się przed zawałem i w jaki sposób wrócić po nim do zdrowia i normalnego życia:
- Ćwiczenia fizyczne. Uprawiane regularnie utrzymują nasze serce w dobrej kondycji. Po zawale powinny być stosowane pod okiem lekarza, który zaleci ich ilość nieprzeciążającą Twojego organizmu. Do alternatywnych metod leczenia należy także uprawianie jogi i medytacji, których celem jest pozytywne wpłynięcie nie tylko na nasze ciało, ale także na umysł.
- Zdrowa dieta. Pierwszym krokiem w zmianie sposobu odżywiania powinno być wyeliminowanie z jadłospisu ciężkostrawnych potraw oraz nadmiaru cukru. Zamiast tego zwiększ ilość magnezu w swojej diecie – spożywaj dużo ryb, warzyw i orzechów, jedz produkty zawierające błonnik i chudy nabiał. Twoje posiłki powinny być częste i składać się z małych porcji. Podobna dieta pomoże Ci w utrzymaniu odpowiedniej wagi ciała i zapobieganiu nadwadze i otyłości, czyli jednym z głównych czynników ryzyka w zawale mięśnia sercowego.
- Regulacja poziomu stresu. O ile to możliwe staraj się nie angażować w czynności stresujące, wymagające rywalizacji i dużej presji czasowej. Pamiętaj – wrogość, zniecierpliwienie i nadmierne ambicje to zagrożenie przede wszystkim dla Twojego serca.
- Rezygnacja z używek. Palenie papierosów ma fatalny wpływ na kondycję naszego serca – lekarze zabraniają kontaktu z nikotyną zawałowcom, gdyż stanowi on czynnik ryzyka wystąpienia nowego zawału. Podobnie ryzykowne jest picie alkoholu, zwłaszcza w dużych ilościach. Rezygnacja z używek powinna być Twoim pierwszym krokiem na drodze do odzyskania zdrowia.
- Regularne badania. Wykonywanie badań serca oraz sprawdzanie poziomu cholesterolu pozwolą Ci kontrolować swój stan zdrowia i ewentualnie modyfikować niepożądane nawyki.
PAMIĘTAJ! Nie jesteś bierny w procesie zapobiegania zawałowi ani w procesie leczenia! Bardzo wiele zależy od Ciebie. Zdrowa dieta, aktywność fizyczna, rezygnacja z używek i inne formy profilaktyki zmniejszają prawdopodobieństwo chorób serca i pozwalają cieszyć się zdrowiem i dłuższym życiem.
Trzustka
Najczęstszą przyczyną bólu trzustki jest nadużywanie alkoholu. Może wywołać go jednak także wiele innych czynników, np. kamica żółciowa i niektóre rodzaje leków. Podobny ból może być również sygnałem ostrego zapalenia trzustki. Zwykle jest ono bezpośrednim następstwem spożycia dużej ilości alkoholu lub ciężkostrawnego posiłku. Towarzyszą mu nudności, bolesność pośrodku brzucha oraz gorączka. W tym przypadku niezbędna jest natychmiastowa interwencja lekarza. Koniecznym krokiem w celu pozbycia się bólu jest odstawienie alkoholu. Wskazane są także zmiana trybu życia i diety oraz unikanie nadwagi i otyłości. W celu odciążenia trzustki lekarz może także zalecić Ci krótkotrwałą głodówkę, po której wprowadzona zostanie lekkostrawna dieta. Jeśli ból jest przewlekły, konieczne jest także sprawdzenie, czy nie jest on sygnałem poważniejszych schorzeń, takich jak np. przewlekłe zapalenie trzustki lub nowotwór.
Jelito
Jelita są elementem układu pokarmowego odpowiadającym za trawienie i wchłanianie spożytych pokarmów. Nieprawidłowości w ich działaniu dość szybko dają o sobie znać – jeśli rozpoznajesz u siebie któryś z opisanych poniżej objawów, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
Bóle w dolnej części brzucha, które współwystępują z biegunką mogą być wynikiem zespołu jelita drażliwego, którego główną przyczyną jest nadmierny stres. Podobne objawy mogą jednak dotyczyć także poważniejszych zaburzeń, takich jak zapalenie jelit, a nawet rak jelita grubego. Bóle brzucha w okolicy tych narządów mogą być także wywołane dietą zawierającą ostre, mocno przyprawiane dania, a także tłuste i ciężkostrawne pokarmy. W tym przypadku oprócz zmiany diety konieczne jest także unikanie odwodnienia organizmu – spożywanie dużej ilości płynów w połączeniu z elektrolitami.
Szczególnym rodzajem bólu jest silny, kolkowy ból brzucha promieniujący z wyrostka robaczkowego, który odchodzi od jelita ślepego. Towarzyszą mu zwykle brak łaknienia i wymioty, a także gorączka. W przypadku rozpoznania podobnych objawów konieczne jest bezzwłoczne wezwanie karetki – zapalenie wyrostka jest schorzeniem wymagającym natychmiastowej interwencji chirurgicznej.
Pęcherz
Dolegliwości pęcherza w większości są uleczalne – jednak zaniedbane mogą prowadzić do poważnych powikłań. Ból tego narządu, połączony z problemami z oddawaniem moczu, częstomoczem i mętną konsystencją płynu może wskazywać na zapalenie pęcherza moczowego. Jeśli męczą Cię podobne dolegliwości zgłoś się do lekarza – konieczne może okazać się przyjmowanie antybiotyku. W przypadku zapalenia pęcherza podkreśla się także konieczność częstego przyjmowania dużej ilości płynów i niewstrzymywanie moczu, tak by szkodliwe substancje zostały wydalone z organizmu.
Żołądek
Żołądek jest częścią układu pokarmowego, która uczestniczy w procesie trawienia. Najpopularniejszą przyczyną bólów żołądka jest zwykłe zatrucie pokarmowe, które objawia się wymiotami, biegunką, a niekiedy gorączką. W takim przypadku wystarczy zażywanie leków zaleconych przez lekarza (np. przeciwko biegunce), przestrzeganie diety, nawadnianie organizmu i odpoczynek.
Bóle występujące regularnie, zwłaszcza po spożyciu posiłku oraz pojawiające się w okolicy mostka mogą świadczyć o występowaniu wrzodów. W tym przypadku powinieneś zgłosić się po pomoc do lekarza. W przypadku wrzodów konieczne jest rzucenie palenia papierosów, a także ograniczenie spożywania alkoholu i napojów zawierających kofeinę. Wskazane jest także zmienienie diety na bardziej lekkostrawną. Utrzymywanie się objawów i ich zwiększone nasilenie może być sygnałem występowania poważniejszych schorzeń. Wówczas nie wahaj się ze zgłoszeniem się po pomoc do gastrologa, który zaleci Ci odpowiednie leczenie i przeprowadzenie koniecznych badań.
PAMIĘTAJ! Bólu narządów wewnętrznych, zwłaszcza powracającego i utrzymującego się przez dłuższy czas nie należy ignorować! Leczenie objawowe (stosowanie środków przeciwbólowych), skraca cierpienie jedynie czasowo – konieczne jest odnalezienie przyczyny Twoich dolegliwości i próba jej usunięcia.