Leki bez recepty

Leki dostępne w aptekach bez recepty lekarskiej pozwalają pacjentom na samodzielne leczenie spotykających ich dolegliwości. Jednak to, że lek można nabyć w prosty sposób, nie oznacza, że nie powinniśmy stosować go rozsądnie i bez zaznajamiania się przynajmniej z dołączoną do niego ulotką. Nawet najłagodniejsze leki przyjmowane w zbyt dużych ilościach lub w połączeniu z alkoholem mogą być bardzo groźne dla naszego organizmu.

Pamiętaj! Żadna informacja w Internecie nie zastąpi porady lekarskiej! Wybierając leki stosując go, kieruj się zaleceniami lekarza i uważnie przeczytaj informacje zawarte w ulotce.

Paracetamol

Paracetamol stosowany jest w medycynie jako lek o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym. Jego zaletą jest szybkie wchłanianie oraz stosunkowo krótki czas od przyjęcia do zadziałania – zaczyna on uśmierzać ból już po pół godzinie od zażycia leku. Dodatkowo w małych dawkach nie jest inwazyjny, dzięki czemu może być stosowany zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci.

Przeciwwskazania

Paracetamol może okazać się groźny dla osób nadużywających alkoholu, ze względu na ryzyko uszkodzenia wątroby. Nie zaleca się go także osobom z anemią i borykającym się z dysfunkcjami wątroby i nerek. Przed jego zastosowaniem konsultacji z lekarzem powinny także dokonać kobiety w ciąży.

Zastosowanie

Paracetamol ma bardzo szerokie zastosowanie, ze względu na swoją skuteczność w uśmierzaniu bólu i zwalczaniu gorączki. Używany jest w leczeniu grypy, bólach mięśni i stawów i przeziębieniu. Stosuje się go także w przypadku bólu głowy, bólów menstruacyjnych czy bólach zębów.

Możliwe działania niepożądane

Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych zażywania zalecanych dawek paracetamolu jest stosunkowo niewielkie. Należą do nich głównie możliwa reakcja alergiczna oraz ryzyko pojawienia się nudności i wymiotów. Istnieje jednak pewna grupa leków, z którymi nie powinno się łączyć paracetamolu. Jeżeli po jego zażyciu zauważysz u siebie niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem i przedstaw mu listę stosowanych leków.

Pamiętaj! Mimo, że paracetamol zawarty jest w wielu lekach bez recepty, nie można stosować go bez ograniczeń! Długotrwałe zażywanie zbyt wysokich dawek może skutkować uszkodzeniem wątroby i nerek, zaś przedawkowanie wywołać może w organizmie ostre zatrucie, które może skończyć się śmiercią. Dlatego też sięgaj po lek z rozwagą i stosuj go w zalecanych dawkach.

Sposób stosowania

Paracetamol nie powinien być stosowany w sposób ciągły i długofalowy. Jeżeli po kilkudniowym zażywaniu leków objawy nie ustępują, skonsultuj się z lekarzem – być może bóle mają poważniejsze podłoże chorobowe. Przy zażywaniu leków nigdy nie przekraczaj zarówno opisanej w ulotce dawki jednorazowej, jak i dziennej. Gdy objawy ustępują, możesz bez konsekwencji ominąć kolejną dawkę leków; staraj się także zażywać kolejną dawkę jednorazową nie wcześniej niż po upływie kilku godzin.

Oto najpopularniejsze preparaty, w których znajdziemy paracetamol:

• Apap. Jego zastosowanie wskazane jest w przypadku bólów głowy, kręgosłupa, bólów menstruacyjnych, bólów mięśni i stawów oraz w przypadku gorączki, objawów przeziębienia i grypy. Oprócz jego tradycyjnej formuły na rynku dostępne są także odmiany takie jak Apap Extra do stosowania w przypadku silniejszego bólu oraz Apap Noc, który oprócz działania przeciwbólowego ułatwia zasypianie. Dostępny jest on nie tylko w tabletkach, ale także w formie saszetek, przeznaczonych dla dzieci. Kobietom w ciąży oraz osobom, u których lek mógłby wywoływać niepożądane reakcje w przewodzie pokarmowym firma poleca plastry hydrożelowe pomagające w przypadku bólu głowy oraz plastry rozgrzewające, które łagodzić mają zwłaszcza bóle mięśni i stawów.
• Panadol. Zwalcza bóle głowy, gardła, kości, mięśni i stawów, a także bóle zębów i bóle menstruacyjne. Dostępny w aptekach w tabletkach w formie podstawowej, a także jako Panadol Extra o zwiększonym działaniu i Panadol Femina przeznaczony dla kobiet cierpiących z powodu bólów menstruacyjnych. W odróżnieniu od większości leków zawierającym paracetamol, jego stosowanie w formie zawiesiny doustnej (Panadol dla dzieci) możliwe jest od 3 miesiąca życia dziecka.
• Fervex. Preparat ten stosowany jest w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych, przeziębienia i zapalenia błony śluzowej nosa i gardła. Sprzedawany jest w saszetkach, które rozpuszcza się w wodzie. Ma działanie przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, stosuje się go w celu udrożniania przewodu nosowego i zatrzymania objawów takich jak katar czy łzawienie oczu. Może być przyjmowany przez dorosłych i osoby powyżej 15 roku życia, zaś dla dzieci w wieku 6-14 lat producent zaleca stosowanie produktu „Fervex Junior”.
• Gripex.Lek stosowany w celu zwalczania bólu głowy, gorączki, bólu gardła, kataru oraz kaszlu, ma za zadanie udrożnić nos, a przez to ułatwić oddychanie. Na rynku dostępne są także Gripex Max, walczący z nasilonymi objawami grypy, Gripex Noc ułatwiający zasypianie, Gripex Control na pierwsze objawy przeziębienia oraz Gripex SinuCaps na bóle zatok. Środek oprócz tabletek sprzedawany jest także w saszetkach, a jego stosowanie dopuszczalne jest u dzieci powyżej 6 roku życia.
• Tabcin. Lek w formie żelowych kapsułek, łagodzący objawy nieżytu nosa, zmniejszający obrzęk błony śluzowej nosa i zatok. Łagodzi ból i drapanie w gardle oraz bóle głowy, eliminuje katar, gorączkę i kichanie. Możliwy do stosowania od 15 roku życia.
• Theraflu. Dostępny na rynku w formie saszetek, jego zadaniem jest usunięcie uciążliwych objawów przeziębienia. Theraflu Extragrip pomaga w przypadku grypy, eliminując gorączkę, bóle głowy i mięśni oraz katar. Theraflu Zatoki redukuje ból głowy oraz zatok, udrażnia je i likwiduje gorączkę.

Pseudoefedryna

Dodatkiem wielu leków stosowanych w przypadku walki z bólem i przeziębieniem jest pseudoefedryna. Stosowana jest głównie w przypadku zakażenia górnych dróg oddechowych. Ma szybkie działanie, a jej właściwości ułatwiają osobom chorym oddychanie. Zawierające ją leki nie powinny być jednak stosowane dłużej niż 3-5 dni bez konsultacji lekarskiej ze względu na możliwe wystąpienie skutków ubocznych. Pseudoefedrynę znaleźć można w lekach takich jak: Gripex, Ibuprom, Acatar i innych.

Przeciwzapalne leki niesteroidowe

Podobnie jak w przypadku paracetamolu, leki te mają działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Jak wskazuje ich nazwa, mają za zadanie łagodzenie stanów zapalnych w organizmie. Do grupy tej należy wiele substancji o zróżnicowanym działaniu. Oto niektóre z nich:

Aspiryna

Aspiryna, której właściwa nazwa to kwas acetylosalicylowy, to popularny środek używany w walce z bólem i gorączką. Przeciwwskazaniem w jego stosowaniu są niektóre choroby narządów wewnętrznych; przed jego zażyciem z lekarzem skonsultować powinny się także kobiety w ciąży i osoby z zaburzeniem krzepliwości krwi.

Środki dostępne na rynku:

• Aspirin. Ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Dostępny jak zarówno w formie tabletek, jak i granulek do rozpuszczania w gorącej wodzie. Oprócz tego firma Bayern wprowadziła na rynek lek Aspirin Cardio, który zapobiegać ma wystąpieniu pierwszego i kolejnych zawałów. Leku nie należy podawać dzieciom poniżej 12 roku życia, niepożądane skutki mogą wystąpić również podczas łączenia go z alkoholem.
• Polopiryna S. Ma działanie podobne jak Aspirin, dostępna na rynku w formie tabletek powlekanych i musujących oraz w formie proszku musującego.
• Polocard. Lek stosowany w celu zapobiegania zakrzepom i zatorom, które pojawiać się mogą w naczyniach krwionośnych – ma on charakter profilaktyczne przy chorobach układu krążenia.
• Etopiryna. Lek wskazany w przypadku bólów głowy i innych, zwłaszcza pochodzenia zapalnego.

Ibuprofen

Ma działanie przeciwbólowe. Znajduje zastosowanie głównie w chorobach reumatycznych, ze względu na właściwości usprawniające ruchomość stawów.

Leki zawierające ibuprofen:

• Ibuprom, Nurofen Plus. Mają zastosowanie w leczeniu objawów chorób reumatycznych, mogą być stosowane także w przypadku bólów głowy, bólów menstruacyjnych oraz objawów przeziębienia i grypy.

Flurbiprofen

Podobnie jak ibuprofen, ma zastosowanie w leczeniu bólów kości i stawów, pomaga także w bólach głowy, menstruacyjnych czy bólach zębów.

Przykład leku zawierającego flurbiprofen:

• Strepsils – tabletki to ssania, stosowane w przypadku bólu gardła.

Salicylan choliny

Salicylan choliny ma działanie przeciwbólowe. Najczęściej jako lek znajduje zastosowanie w dolegliwościach jamy ustnej, jak np. zapalenie dziąseł, owrzodzenia czy stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej. Stosowanie zawierających go leków należy skonsultować z lekarzem w przypadku kobiet w ciąży i dzieci do 12 roku życia, ze względu na możliwość wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych.

Leki zawierające salicylan choliny:

• Cholinex. Sprzedawany w formie tabletek do ssania, ma za zadanie zmniejszanie bólu i obrzęku gardła oraz ogólnie zwalczanie stanu zapalnego, który występuje w jamie ustnej. Możliwe jest jego stosowanie u dzieci od 5 roku życia.
• Sachol. Żel stomatologiczny, stosowany w walce z pleśniawkami i owrzodzeniami pojawiającymi się w jamie ustnej oraz stanem zapalnym dziąseł. Oprócz działania przeciwbólowego ma także funkcję odkażającą.

Diklofenak

Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Ma zastosowanie m.in. w leczeniu bólów reumatycznych, ale także w przypadku bólów ścięgien i mięśni.

Przykład leku zawierającego diklofenak:

• Voltaren Emugel. Żel mający działanie przeciwbólowe, zwalcza stany zapalne i obrzęki. Znajduje zastosowanie w przypadku bólu pleców, łagodzenia bólu mięśni, stawów i ścięgien wynikającego z doznanych urazów czy w przypadku łagodnego zapalenia stawów.

Meloksykam

Stosowany w przypadku bólów stawów i kręgosłupa. Ma działanie przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Przykład leku zawierającego meloksykam:

• Opokan. Sprzedawany w formie tabletek, ma zastosowanie w chorobach o charakterze reumatycznym, w bólach mięśni i kości, a także w przypadku zwyrodnienia stawów.

Metamizol

Ma on zastosowanie głównie w przypadku nieustępujących stanów gorączkowych.

Przykład leku zawierającego metamizol:

• Pyralgina. Sprzedawana w formie tabletek. Stosowana powinna być w przypadku, gdy stany gorączkowe nie ustępują po zastosowaniu innych leków przeciwgorączkowych oraz trudnego do opanowania bólu.

Leki opioidowe

Opioidy stosowane są w leczeniu ze względu na swoje silne właściwości przeciwbólowe. Polecane są one pacjentom walczącym m.in. z bólem pooperacyjnym oraz bólem pochodzenia nowotworowego. Ich niekontrolowane stosowanie jest bardzo niebezpieczne ze względu na silne właściwości uzależniające. Do grupy tej należą m.in. heroina, morfina oraz kodeina.

Ta ostatnia spotykana jest w dostępnych bez recepty lekach. Oprócz przeciwbólowego działania może ona wywoływać skutki takie jak otępienie, poprawa nastroju, uspokojenie, a nawet euforia. Z tego też powodu wywoływać może silne uzależnienie, o charakterze zarówno psychicznym jak i fizycznym – pacjenci mogą sięgać po lek nawet mimo ustąpienia objawów, w celu ponownego wprowadzenia się w błogi stan. Na szczęście większość pacjentów jest jednak w stanie ograniczać zażywanie leków wyłącznie do celów medycznych.

Leki zawierające w sobie fosforan kodeiny:

• Antidol 15. Sprzedawany w formie tabletek. Jego zastosowanie to bóle o różnym nasileniu, także te następujące po ekstrakcji zębów, oraz bóle kości, mięśni i tkanek miękkich, pojawiające się w wyniku urazu. Leku nie powinno stosować się u dzieci do 12 roku życia. Co istotne, lek ma wpływ na naszą sprawność psychofizyczną, może powodować niekontrolowaną senność oraz zawroty głowy, w związku z czym niewskazane jest prowadzenia pojazdów po jego zastosowaniu.
• Thicodin. Dostępny na rynku w formie tabletek, ma działanie przeciwkaszlowe: zmniejsza częstość napadów kaszlu. Jego stosowanie jest niewskazane przez czas dłuższy niż 3 dni bez zalecenia lekarza. Nie powinny zażywać go dzieci poniżej 12 roku życia i kobiety w ciąży. W czasie stosowania leku nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych, ze względu na możliwe zawroty głowy i wydłużenie czasu reakcji.

Uwaga! Powyższe leki dostępne są w aptekach bez recepty, co niesie za sobą pewne ryzyko. Jeżeli zauważyłeś u kogoś ze swoich bliskich dziwne zachowanie po zażyciu powyższych lekarstw, przyjmowanie ich po ustąpieniu uciążliwych objawów albo zażywanie dawki większej niż zalecona przez lekarza – interweniuj. Możliwe, że doszło do zwiększenia tolerancji na lek i uzależnienia.

Pamiętaj! Łatwa dostępność leków bez recepty nie świadczy o braku ryzyka w ich przyjmowaniu! Nawet w przypadku pozornie niegroźnych dolegliwości dokładnie zapoznaj się z treścią ulotki oraz sprawdź, czy nie dotyczą Cię przeciwwskazania w stosowaniu leku. Nie przekraczaj zaleconej w ulotce lub przez lekarza dawki bez uprzedniej konsultacji.